Een waardige, voorname maar toch eenvoudige man, met een
gezaghebbende zware stem. Als ik jongmens zijnd met mijn Amsterdamse
museumpasje in het Stedelijk vertoefde en mij te langen leste traditioneel
begeef naar de reproductieafdeling hoor ik: “Dag Joseph!”, en ontwaarde de heer Siliakus, chef van voornoemde
afdeling.
H.J. Siliakus - Een Mannetjesputter
Hendrik Johannes wonend aan de Willem Passtoorsstraat 14 2e
was hij mijn buurman. Een hoekwoning met veel zon en licht. Hij is geboren op
18 december 1898 misschien te Rotterdam en op deze etage woonachtig vanaf 1930.
Vergeleken met Peets en Distelbrink dus een der eersten sedert de oplevering
door Onze Woning in 1924. Voor de bezettingstijd was hij goudsmit, zijn vrouw,
Lamberta Distelbrink, geboren in 4 mei 1900 te Rotterdam, trekster van
goudkettingen. Dus ongetwijfeld dat beiden elkaar op deze werkplek gevonden
hebben! Ze huwden op 9 juli 1929 te Amsterdam.
Verrassend dezelfde familienaam
Distelbrink aan te treffen, of zij verre familie is van de Distelbrink op 14
huis is, is minder belangrijk als het ooit na te gaan zij aangezien beide
families toch geen duidelijke omgang met elkaar hebben. Waarschijnlijk waren
beiden wel van protestanten huize, ik zie een deelneming aan een Religieus
Socialistisch Verbond (1928) en een Christen-Socialistische kerk te Den Haag
(1929) maar of hij dit nu is weet ik
niet zeker, wel dat hij vooraf twee adressen heeft gehad in Amsterdam en dat is veraf van Den Haag. Kan zijn
dat hij in de oorlog een activiteit heeft verricht met elektriciteits-kabels.
Er zijn in dit gezin twee zonen geboren, Johannes Hendrikus
in februari 1924 en Lambertus in maart 1931. Wel een grote afstand tot elkaar! Nu
is in 1942 een meisje op Fons Vitae afgestudeerd maar van een dochter is geen
informatie.
Begin 50er zit Siliakus dus in het Stedelijk alwaar jonkheer
Sandberg de scepter zwaait. Dr. Claartje Wesselink beschrijft in haar
dissertatie (2014) dat deze slim de beïnvloeding van de Duitse bezetter wist te
omzeilen maar bij enkele gedwongen tentoonstellingen inzake propaganda voor de
Duitse ideologie niet omheen kon. In elk geval was vertoning van abstracte
kunst niet toegestaan. Altijd heeft de man mij beleefd bejegend maar eens moet
hij zich toch hebben laten ontvallen dat een huisschilder uit Oostenrijk het wel bont gemaakt heeft. Een
voorzichtigere formulering is werkelijk niet mogelijk!
Siliakus beroemde zich er op de reproductieafdeling te
hebben opgericht met de nieuwste technieken uit die tijd. Zelfs de Amerikanen
kwamen poolshoogte nemen hoe hij te werk ging. Landelijk heeft Siliakus dus een
vermaardheid gekregen zonder dat dit aan hem te zien was. Het was gewoon een
mannetjesputter.
In 1951 werd “Ziliakus” geïnterviewd door De
(communistische) Waarheid, waar propaganda werd gemaakt voor ingelijste
reproducties in huis zodat kunst het volk alom toegankelijk worde.
Na 1971 reisde ik veel in de bus naar mijn nieuwe woning in
Buitenveldert. Ik heb een aantal malen Siliakus zien zitten en wist dat hij even
woonachtig was in het doopsgezinde Menno Simonshuis. Het blijkt dat hij maar maar een maand proefgewoond heeft eind 1973. Hij is naar zijn oude stek teruggegaan tot oktober 1884, wij buren wisten dit. Alsdan ging hij definitief naar Menno tot zijn overlijden in februari 1985.
Ook na zijn pensionering bleef Siliakus actief door bonnen
te propageren kaarten te laten kopen op de reproductieafdeling. In de Bols
Taveerne modereerde hij in 1964 een kunstverkoop. Op 5 maart van hetzelfde jaar werd
Siliakus een diepte-interview afgenomen door Bibeb van Vrij Nederland. Dit
magazine is organiserend alle nog niet gedigitaliseerde afleveringen vanaf 1945 tot
1993 zodat onderhavige tekst t.z.t. toegankelijk wordt.
Siliakus was bevriend met de sigarenwinkelier G.A. Versteeg, 2e Van der Helststraat/Pastelstraat.
Siliakus was bevriend met de sigarenwinkelier G.A. Versteeg, 2e Van der Helststraat/Pastelstraat.
JAH
AMSTERDAM
23-7-2015
Bijgewerkt 19-1-2017
Bijgewerkt 19-1-2017
Op een oude archiefkaart foutievelijk Silliakus geschreven.
BeantwoordenVerwijderen