Sies Jan Zuidema, arts te Amsterdam 1953-1960

Sies Jan Zuidema woonde aan de Nicolaas Witsenkade te Amsterdam en had zijn praktijk in het souterrain. Hij is gehuwd geweest met de schilderes en tekenares Karin Mader.

Sies Jan is geboren te Groningen in 1910. Zijn jeugd bracht hij door te Smallingerland. Zijn vader was opzichter. Sies Jan studeerde Geneeskunde aan de Universiteit aldaar gedurende 1928-1937 en behaalde zijn bevoegdheid tot arts. Eerst in 1937 komt hij in Amsterdam.

Nicolaas Witsenkade te Amsterdam, huisartspraktijk onder en woning 1 hoog boven.

Zijn huisartspraktijk voerde hij van 1953-1960. Dit is slechts zeven jaar waarna hij op zijn 50e geen huisarts meer zou zijn. Zijn opvolger heeft het maar liefst 27 jaar uitgehouden op voornoemd adres! Kan zijn dat hij controlerend geneesheer aan het GAK geweest is maar dan moet dit toch vanaf 1-7-1967 zijn toen de WAO (80% laatste salaris!) werd ingevoerd. Waar de man vóór 1953 gewerkt heeft en waar ná 1960 blijft onduidelijk.
In elk geval was hij in de bezettingstijd dus arts. Best mogelijk dat hij connecties heeft gehad met Duitse artsen omdat het Duits hem na aan het hart lag.

Sies Jan huwde, vrij laat voor een man, in 1944 de Duitse Katharina ("Karin") Margareta Mader, geboren te Bayreuth in 1910, die daardoor de Nederlandse nationaliteit verwierf. Zij behoort tot de grote groep Duitse immigranten voor het beroep van dienstbode maar ik twijfel of ze geen schijnbaar immigratiemotief heeft opgegeven. Dan is ze gewoon meegelift. In München had ze namelijk al schilderslessen gevolgd. Aanvankelijk woonachtig te Driebergen. In 1931 kwam ze in Amsterdam wonen. Maar ze ontwikkelde zich tot schilderes waarbij ze in 1939 al in het Rijks exposeerde. In 1944 werd haar naam vermeld in een Lexikon van Nederlandse Schilders zodat ze welzeker lid was van de Nederlandse Kultuurkamer. In het SM te Amsterdam was ze in 1948, zodat ze in de bezettingstijd heeft doorgewerkt. Na de oorlog was ze vanaf 1969 lid van de BBK.

Karins vader had een transportbedrijf (met paarden). De beesten werden door het leger gerequireerd.
Karins moeder heeft een chique familienaam.

Doch zijn deze gegevens een fraaie vervalsing van de werkelijkheid, klaarblijkelijk om in de 30-40er een betere indruk bij pers, critici en zakenrelaties te maken.
Haar vader Johann Lorenz Mader was kleermaker en leefde van 1881 tot 1945, zelf zoon zijnd van een steenhouwer. Ook een in 1943 gesneuvelde zoon had zijn beroep.
Haar moedersnaam werd opgegeven als (Johanna) Mathilde Heim von Majernberg doch is hij gewoon Heim, geboren en opgegroeid in Meyernberg en leefde van 1879 tot 1956. Dier vader was timmerman. De naam van voornoemd plaatsje waar zij dus geboren is, is bij samenvoeging van gemeenten in 1939 vervallen. Door dit nu opgegeven te hebben als deel van de familienaam bij het bevolkingsregister te Amsterdam in 1931 kon ze een beter voorkomen creëren aangezien zo een dubbele naam iets adellijks suggereert. Ik vloog er ook in.
Nog afgezien van werkelijk in München genoten schilderles.

Karin Mader - Stilleven met bessen & rozenbottels 1938. Een van de vele bloemen-, groenten- en vruchtenstillevens van Karin. De kritiek luidt dat de doeken minutieus maar niet meticuleus vervaardigd zijn. Echter grotendeels naar de natuurlijke werkelijkheid zonder (spijtigerwijs) 'n innerlijk geestes- en gemoedsleven, geen zinvolle omgeving dus en derhalve des doodsen achtergronds. Een manière fleurie. Maar weer wel hogerer orde dan de flos campi waarmede religieuze afbeeldingen sierlijkerwijze werden omgeven. Karin zit hier wel als navolger van de oud-Hollandse grootmeesters der stillevens.
De kunsthandelaar A. Vecht ontdekte haar naturalisme in 1934 die haar aanried lessen te gaan volgen bij de Bergense kunstenaar M.J. (Thé) Lau (1889-1958). In 1938 is ze aldaar. Een absoluut hoogtepunt is haar expositie in kunsthandel Aalderink aan de Spiegelgracht van 18-10-1941 14:30 tot 14-11-1941 met grote landelijke (en Duitse!) bekendgeving.
Dit was nauwelijks een maand voor het in het leven roepen van de Nederlandse Kultuurkamer op 25-11-1941. Om de kunstwereld te zuiveren werden onderwerpen als interieurs, havens, zee, landschap, bloemen en stillevens, portretten van boeren en vissers, kortom natuur, genormeerd. Realisme werd verheven. Het regiem stak veel geld in kunsten. Een meegaande kunstenaar (dus lid van de NKK) kon goed verdienen, schildersmateriaal krijgen en blijven exposeren. Het DVK (Tobie Goedewaagen) kocht graag op Arti, voor alle werken werd de vraagprijs betaald. De pro-Duitse bankier Gustav Heubel was zelfs grootafnemer. Deze alinea uit: Wesselink, Claartje. (2014). Kunstenaars van de Kultuurkamer (pp 46-48, 60, 81, 108). Amsterdam: Prometheus - Bert Bakker

Het echtpaar had geen kinderen, het is zelfs niet eens zeker of ze de eerste jaren wel bij elkaar gewoond hebben. Maar beiden wel op de Nicolaas Witsenkade. In elk geval was een huwelijk met 'n Nederlander een soort zekerheid dat ze niet naar Duitsland terug moest, d.a. Operatie Black Tulip (1946-1950).

Na 1960 woonden beiden te Amstelveen maar scheidden in 1971. Hij vertrok naar Oud-West en zij bleef waar ze al was.
Sies Jan overleed in 1971 en Karin in 1973.

Sies Jan is een tijd zonder beroep geweest. Hij stond liberaal tegenover abortus provocatus en verrichtte deze activiteit illegaal. Hij heeft ervoor in de gevangenis gezeten en de straffen waren minstens ½-1 jaar. Hiervan is geen schriftelijk bewijs voorhanden. Evenmin dat hij een rechtse mentaliteit bezat voor de strengste straffen jegens misdadigers. Dit spricht sich herum!

---


Bewerkingen: Aanvulling schilderijgegevens, 3-8-2016 aanvulling genealogische gegevens.