Als Büchergalerie had Franz Ittlinger (geboren te Kammer, D op 12-7-1949) zijn woonhuis aan de Arubastraat 19, Amsterdam-West vol planken met boeken. Onoverzichtelijk maar het was dan ook magazijn. Zelf afhalen deed ik voor het Wahrig Woordenboek (1986) op 19-7-1988. Een elektronisch geprinte offerte (al)! Zijn reclame was de levering van Duitstalige boeken, waar de prijs van 1 DM gelijkgesteld werd met ƒ1,15.
Ik werd ontvangen door Suzanne Back die ik later niet meer zo heb teruggezien.
Opeens verscheen de reclame van de Buchhandlung "Die Weisse Rose" aan nota bene de Rozengracht 166. Dit is me nogal een sprong vooruit! Ittlinger heeft het daar 25 jaar uitgehouden tot zijn faillissement op 27-11-2014. Maar hoe was die boekhandel?
Ik ben er in de loop der jaren tientallen malen geweest. Ik vond de winkel onoverzichtelijk, donker en met smalle looppaadjes. De etalage stom. De tafels met recente werken waren best leuk om te zien maar alles door elkaar. Ik kreeg de idee dat het grootste gedeelte van de voorraad onverkoopbaar moet zijn geweest. Nog erger, had ik altijd de indruk dat de man niet zo competent was op litterair terrein, namen, werken, series en uitgevers. Het is me nogal wat met zo een groot land als Duitsland! Zijn antwoorden waren niet echt knap als je gewend bent van getrainde medewerkers in de Universiteitsbibliotheek. Eigenlijk praatte hij niet-inhoudelijk maar had dan wel wat gezegd, een triviaal verkoperspraatje dus. Het kan ook zijn dat de Nederlandse taal in al haar rijkheid hem niet zo machtig was.
Maar eerst wat over winkelnaam. Al het eerste moment zo 1990 dat ik via een folder de aankondiging van de nieuwe winkel zag dacht ik dat Ittlinger valselijkerwijs inspeelt op sentiment. Wij zouden een winkel ook kunnen vernoemen naar Willem van Oranje (+) tot Anne Frank (+) met de zelfde bedoeling. Eenmaal gedaan moet je denken aan die dappere verzetslui die door het toenmalige regiem geëxecuteerd zijn geworden. Een traan valt en de winkel is dus geweldig. Nee toch, ik vlieg daar niet in. Het is Hildegard Hamm geb. Brücher (geboren 11-5-1921 te Essen) geweest die op de Universiteit op afstand die twee witte rozen heeft gezien. Ze waren niet eens zo terroristisch, jonge studenten om hen heen hadden behoefde aan een vrije meningsuiting onder elkaar en dat is in die tijd al levensgevaarlijk. Zij ontkent dus het bestaan van een heuse verzetsgroep. Maar dit hoor je niet vaak.
Na de Wahrig in 1988 wilde ik beslist de Duden hebben aangezien ik deze in de UB veelal raadpleegde. Toen ik in zijn winkel mondeling deze bestelling plaatste begon Itlinger een tirade dat de Wahrig beter was met als resultaat dat hij de bestelling niet opnam. Een caféhouder die geen pils geeft is een slecht zakenman. Zo ook met Ittlinger, toen ging hij voor mij af. Want inhoudelijk heeft hij geen bewijs vestrekt waarom de Duden slechter is. Zou hij dat ook gekund hebben? Stante pede is weliswaar wat onzorgvuldig, daar niet van, dan maar een paar indicaties, moet toch kunnen. Niets van dat alles, alleen een voortdurende repetitie van dezelfde zinnetjes. Geen inhoudelijke kennis en geen beheersing van het Nederlands, die stonden voor mij vast. Maar hij leverde mij deze Duden toch maar op 7-3-1996, zij het met tegenzin. Dus een slecht handelaar.
Een volgend keer weigerde hij een schandaalboekje te zoeken over gebeurtenissen in de rooms-katholieke kerk. "Een privé-uitgeverij", antwoordde hij. Maar kan hij daar dan geen zaken mee doen? Het was hem teveel werk, denk ik.
Er was eens een uitverkoop ten huize van de pastorie van de Nieuwe Kerk, een zaterdagmiddag. Opgestapeld en kijken maar. Daar kreeg ik al het idee dat het grootste gedeelte onverkoopbaar is dus kocht ik niets. Ittlinger heeft geen inkoopbeleid gevoerd.
Een goeie vondst was wel Martin Meyers biografie van Ernst Jünger (1990) voor tien (i.p.v. 40) gulden. Vervaardigd over de zeer geleerde schrijver maar wie had gedacht dat deze nog ouder zou worden tot over de honderd als er wederom biografieën verschijnen? Meyers boek was dan onverkoopbaar. Ik vond het een schitterend boek (kleine gedeelten gelezen maar) echter in een opgepoetst Duits zo Jünger zelve nooit geschreven heeft.
Doch was het eerste boek een Datenhandbuch zur Geschichte des Deutschen Bundestages 1949-1982, voor mij een goudmijn aan gegevens. Er was nog geen internet en een Quelle in huis is mij dierbaar. Niemand anders zou zoiets kopen! Ik ging daarvoor op 18-11-1985 naar de Arubastraat. In 1995 kocht ik een vervolgdeel maar er waren er veel meer. Nu heeft dit geen zin meer, echter heb ik niet gegevens vergeleken met die in desbetreffende internetsites, bijv de Bundestag. Op het idee kwam ik waarschijnlijk door informatie van Die Deutsche Welle.
Bij de uitgang lagen miniboekjes met litteraire teksten in een vreselijk kleine puntletter. Ittlinger schaamde zich ervoor deze te verkopen, je zou een vergrootglas moeten bijleveren. Voor het eerste was hij openhartig.
Helaas, de boekwinkel is nu weg, voor Duitse boeken moet je voortaan terecht aan het Spui of het Rokin. Echter is de prijs een stuk hoger dan die in de Duitse boekwinkel zelf. Als in Andruck (Deutschlandfunk, wekelijks maandag 19:15-20:00) de prijzen hoor sta je verbaasd hoe goedkoop boeken van vele honderden pagina's kunnen zijn. Maar per webwinkel zijn er weer verzendkosten, behalve in Frankrijk met een Livres Economique-tarief.
Soms denk ik wel boeken genoeg te hebben.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten